DÜNYADA
Biz insanların yüksek yaşam kalitesinin en önemli unsurlarından birisi de ferdi ve toplumsal dürüstlüktür. Bu özeliğin oluşmasında rolü olan en önemli yapılardan biri etik mesleki birliklerdir. Bu birliklerin oluşmasını zorunlu kılan küresel sebepler
- Yolsuzluk
- Kötü yönetim
- Çıkar çatışmaları
olarak göze çarpmaktadır. Halkın. Halkın devletine ve kamu bürokrasisine olan güveninin sarsılması ve saygınlığının kaybolması gibi olumsuz gelişmeler karşısında halkın devlete olan itimadının yeniden tesisi, küresel bir reformist oluşum kaygısını ve ihtiyacını doğurmuştur. Bu bağlamda bu küresel soruna tepkisel çare olarak etik davranış ilkelerini belirlemek ve bunlara uyulmasını denetleyecek kurumsal yapılar, kısaca birlikler oluşturmak ihtiyacı doğmuştur. Başka bir deyişle etik ilke ve değerlere dayanan ve bu değerlere işlerlik kazandıran yönetimsel meslek birlikleri oluşturma anlayışı eyleme geçmiştir.
Kıta Avrupa’sı siyasal – yönetsel geleneği icabı etik sorunlara karşı katı ve zorlayıcı yasal çözümler arama eğiliminde iken Anglo – Sakson gurubu siyasal – yönetimsel geleneği gereği , ortak hukuk ve hukuk devleti bazında etik sorunlara daha esnek çözümler arayan birlikler oluşturma ve geliştirme eğilimindedir. Yolsuzluğun yıkıcı ekonomik , siyasal ve ahlaki etkileri olduğunun bilincinde olan ve ulusal kamuoylarının ‘iyi yönetim’ yönündeki artan taleplerini dikkate alan
- Birleşmiş Milletler
- Dünya Bankası
- Avrupa Birliği
- Avrupa Konseyi
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı, OECD
Gibi bölgesel ve uluslar arası kuruluşlar (birlikler) çeşitli sözleşmeler ve kararlar ile eylem planlarını ve programlarını, yolsuzlukla mücadele için gerekli yasal ve kurumsal altyapılarını oluşturmuş ve bunları hem gelişmiş, hem de gelişmekte olan ülkelere empoze etmeye çalışmışlar, bunda da büyük ölçüde başarı sağlamışlardır.
TÜRKİYE’DE
Bu belgelerdeki ilke ve standartlar Türkiye’nin etik alt yapısını güçlendirecek meslek birlikleri için durumu tespit etmede ve geliştirmede önemli birer ‘rehber’ niteliği taşımıştır. Buna göre Türkiye’de meslek birlikleri oluşturulmasında sekiz temel unsur gözetilmiştir.
- Etik yasal çerçeve
- Siyasal kararlılık
- Etkili hesap verme mekanizmaları
- Uygulanabilir davranış kuralları
- Mesleki sosyalleşme mekanizmaları
- Uygun çalışma koşulları
- Etkin denetleyici sivil toplum kuruluşlarının varlığı.
Ülkemizde bunlara ilaveten , Türkiye’nin tarihsel ve kültürel özeliği icabı etik krizleri önleme ve özelikle çok partili siyasal hayata geçtikten sonra başlayan siyasal kayırmacılığı önleme tedbirlerinin alınması gerekmiştir.
Bu amaçlara yönelik olarak ülkemizde meslek birliklerinin kuruluşuna ,dünyadaki örneklerine göre, oldukça geç başlanmıştır. Fikir ve sanat eserleri kanunumuz 1951 yılında modern anlamda meslek birliklerinin kurulmasını öngörmüş ise de 30 yıl içinde bir girişimde bulunulmamıştır. Bunun üzerine 5846 sayılı kanunun 42. maddesi 1983 yılında değiştirilmiş çıkarılan yeni kanunla dünya standardında dört adet meslek birliği kurulmuştur. Bunlar
- İLESAM ( Türkiye İlmi ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği )
- MESAM ( Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği )
- GESAM ( Türkiye Güzel Sanatlar Eseri Sahipleri Meslek Birliği )
- SESAM ( Türkiye Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği )
Bu birliklerin temel amacı üyelerinin ortak çıkarlarının etik kurallar içinde korunması ve üyelerine kanunla verilmiş haklarının takip edilmesidir.
VE ROTARY
Dünya’da ilk Rotary kulübü , 1903 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde Paul Haris ve beş arkadaşı tarafından kurulmuştur. İmkanlarının fazlasından gereksinim duyan başkalarının da yararlanması için bir araya gelerek kurdukları bu hizmet kuruluşu adı ile ,her hafta dönüşümlü olarak birinin evinde toplanma esasına göre programlarını oluşturan , kendilerinden önce başkalarına hizmeti öngören bu iyi insanlar, kuruluşlarına işlevine binaen ‘Rotary ‘ adını vermişlerdir. Bu anlayış süratle tüm dünyaya yayılmış, Mesleklerinde başarı kazanıp yüksek ahlaki standartlara ulaşmış insanların bir araya gelerek kurdukları Rotary Birliklerinin sayıları hızla artmıştır. Bugün , 4 ülke haricinde dünyanın her bölgesinde Rotary Kulüpleri , bir milyon iki yüz bin üyesi ile insanlığa hizmet etmektedirler.
Türkiye’de ilk Rotary Kulübü 1954 yılında kurulmuş ve o yıldan beri ülkemizdeki tüm Rotary Kulüpleri insanlığa hizmet yolunda büyük başarılara imza atmışlardır. Bugün üç bölgemizde 7500 üyesi ile ,tüm dünyada olduğu gibi çalışmalarında etik kuralları ön planda tutan Türk Rotary’si
- Din ve dil farkı gözetmeyen
- Polemiğe girmeden kayırımcı politikaları reddeden
- Irk farkını gözetmeden
- Laikliğe ve Cumhuriyetimize sadık
- Atatürk ilke ve devrimlerine her zaman
sahip olma anlayışı ile hizmetlerine artan hızla devam etmekte,ilkelerinden asla taviz vermemektedir. Türk Rotary’si , bu özelikleri ile Birleşmiş Milletler Teşkilatında daimi temsilciliğe sahip tek sivil toplum örgütü olan Dünya Rotary’si ile el ele , kol kola yürümeye devam etmekte, tüm mesleki birliklere de örnek olmaktadır. Türk ve Dünya Rotary’sı bu ilkelerinden sapmadan insanlığa hizmet yolunda büyüyen adımları ile ilerlemeye devam edeceklerdir.
Reşat Özkan
Hiç yorum yok...